Στο παρακάτω άρθρο γίνεται μια σχετικά αναλυτική περιγραφή του πεπτικού συστήματος του σκύλου, συγκρινόμενο με αυτό των χορτοφάγων και του ανθρώπου, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της διαδικασίας της πέψης και αφομοίωσης των τροφών, την κατανόηση των διαφορών μεταξύ των διαφόρων πεπτικών συστημάτων και της σημασίας του που τελικά οδηγούν στην επιλογή της κατάλληλης διατροφής για τον σκύλο μας και όχι μόνο.το Πεπτικό σύστημα του Σαρκοφάγου
Σαγόνια και τα δόντια:
Στον ενήλικα σκύλο τα δόντια είναι 42. Σε όλα τα σαρκοφάγα υπάρχουν κυνόδοντες και ονομάζονται έτσι διότι είναι κοινό χαρακτηριστικό των κυνίδων. Οι κυνόδοντες είναι αυτοί που πλήττουν το θήραμα ενώ οι σιαγόνες μασάνε συγχρόνως και από τις δύο πλευρές. Εξαιτίας της μορφής των δοντιών των σκύλων (κοπτήρες και σαρκοκοπτήρες) και ειδικά των δολιχοκέφαλων η τροφή πολλές φορές καταπίνεται ολόκληρη και σχεδόν αμάσητη αλλά τεμαχισμένη σε μεγάλα κομμάτια. Επίσης πολλά σαρκοφάγα όταν βρίσκουν τροφή τρώνε όσο έχουν και μπορεί να είναι για μέρες χορτασμένα χωρίς να έχουν ανάγκη από το να βρουν και πάλι φαγητό. Στα διαστήματα αυτά μεταξύ των γευμάτων το σαρκοφάγο έχει πολύ χρόνο να ασχοληθεί με την κοινωνική ζωή και την ανατροφή της οικογένειας.
Στομάχι:
Το στομάχι του σκύλου μπορεί να χωρέσει περίπου 2 λίτρα σε περιεχόμενο. Εκεί εκκρίνει υδροχλωρικό οξύ για τη πέψη και διασπά την τροφή μετατρέποντας την σε ένα υγρό χυλό.
Ο χυλός αυτός εν συνεχεία θα περάσει στο λεπτό έντερο όπου τα θρεπτικά συστατικά θα απορροφηθούν (λίπη , πρωτεΐνες) τόσο αποτελεσματικά που μόνο το 4% του λίπους και πολύ μικρές ποσότητες πρωτεΐνης θα περάσουν στο παχύ έντερο. Λόγω έλλειψης στο σαρκοφάγο της Κυτταρινάσης το πεπτικό του σαρκοφάγου δεν μπορεί να διασπάσει και να αφομοίωση την κυτταρίνη η οποία είναι ένας σύνθετος υδατάνθρακας και βασικό δομικό συστατικό των φυτικών τοιχωμάτων.
Τυφλό έντερο
Το τυφλό στο πεπτικό σύστημα του σαρκοφάγου, είναι ένα μικρό τμήμα του λεπτού εντέρου που φαίνεται να είναι άχρηστο. Μοιάζει με αυτό που στον άνθρωπο ονομάζουμε σκωληκοειδής απόφυση. Και στον άνθρωπο και στο σκύλο δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα κάποια γνωστή χρήση του τμήματος αυτού.
Παχύ έντερο:
Το παχύ έντερο (κόλον) εξυπηρετεί τον σκοπό, της απορρόφησης του νερού, από τα προς αποβολή υλικά. Ότι έχει απομείνει στο τέλος του παχέως εντέρου μετατρέπονται σε κόπρανα.
Εντερική χλωρίδα:
Χάριν του υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι, ολόκληρη η εντερική οδό είναι αποστειρωμένη, μέχρι το παχύ έντερο. Ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού της κατοικείται από υγιή βακτήρια του παχέος εντέρου. Αυτή η φυσική χλωρίδα του εντέρου συμμετέχει στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος από τους ανταγωνιστές, βοηθώντας με την ελαχιστοποίηση της παρουσίας επικίνδυνων βακτηρίων. Ενώ τα βακτήρια παράγουν β-βιταμίνη, βιοτίνη, βιταμίνη Κ και φολικού οξέος, δεν είναι σαφές αν αυτές οι θρεπτικές ουσίες είναι βιοδιαθέσιμες στο σαρκοφάγο.
Το πεπτικό σύστημα του φυτοφάγου
Στα φυτοφάγα έχουμε δύο διαφορετικών τύπων πεπτικά
Τα ιπποειδή, τα λαγόμορφα, ο Γορίλλας και άλλα έχουν ένα ενιαίο στομάχι και ένα γιγάντιο τυφλό έντερο, το οποίο όμως, συμμετέχει στην πέψη.
Τα Βοοειδή, οι Αίγες, τα πρόβατα, η καμήλα μεταξύ άλλων έχουν πολύ περίπλοκο πεπτικό.
Το έντερο στο φυτοφάγο είναι έως 27 φορές μακρύτερο από το μήκος του σαρκοφάγου. Αυτό συμβαίνει διότι η διαδικασία για την πέψη της κυτταρίνης είναι μακρά και δύσκολη, και απαιτεί τη βοήθεια της μακράς παραμονής στο πεπτικό και πολύ δουλειά από τα δισεκατομμύρια των βακτηρίων που περιέχονται στο σύστημα.
Ξεκινώντας από το στόμα, διαπιστώνουμε ότι από εδώ ξεκινά να λειτουργεί το πεπτικό σύστημα στα φυτοφάγα.
Τα δόντια και τα σαγόνια:
Τα φυτοφάγα δεν έχουν κυνόδοντες, και δεν μασάνε όπως τα σαρκοφάγα. Κόβουν το χόρτο κρατώντας το με τα μπροστινά δόντια και τινάζοντας προς τα πάνω το λαιμό, στην συνέχεια τα σαγόνια τους κινούμενα δεξιά -αριστερά και όχι πάνω- κάτω, οι γομφίοι θα αλέσουν την τροφή και θα την μετατρέψουν σε πολτό. Τα φυτοφάγα είναι υποχρεωμένα να περιπλανώνται ολημερίς προς αναζήτηση τροφής προκειμένου να φάνε μεγάλες ποσότητες, εξαιτίας των λίγων θρεπτικών συστατικών που αυτή περιέχει.
Στομάχι:
Μάλλον πρέπει να πούμε για τέσσερα στομάχια. Τα οποία είναι γεμάτα με δισεκατομμύρια βακτήρια και πρωτόζωα τα οποία αρχίζουν να διασπούν την κυτταρίνη. Αυτή είναι μια μακρά διαδικασία που στην μεν πρώτη ομάδα φυτοφάγων με ένα στομάχι γίνεται με την παραμονή για πολλές μέρες της μασημένης τροφής στο έντερο και στην δεύτερη αμάδα με τα τέσσερα στομάχια, η τροφή επιστρέφει στο στόμα για να αναμασηθεί για δεύτερη φορά (μηρυκασμός) και να μεταφερθεί στο επόμενο στομάχι για την περαιτέρω πέψη. Στα Μηρυκαστικά τα τρία πρώτα στομάχια, (τεράστια κοιλιά, Δίκτυο και εχίνος), ασχολούνται με την διάσπαση των τροφών με την βοήθεια των βακτηρίων. Στο επόμενο στάδιο και εφόσον η τροφή φτάσει στο τέταρτο στομάχι παράγεται υδροχλωρικό οξύ, πεψίνη και λιπάση που διασπούν στα επιμέρους θρεπτικά συστατικά και οδηγούνται στο λεπτό έντερο.
Η Ήνυστρον ή τέταρτο στομάχι, δεν χωνεύει περεταίρω μόνο την αναμασημένη τροφή, αλλά σκοτώνει και υγροποιεί επίσης τα δισεκατομμύρια των διαφορών μορφών ζωής που προηγούμενος είχαν συμμετάσχει στην διαδικασία της διάσπασης του χόρτου στα προηγούμενα τμήματα - στομάχια του πεπτικού. Έτσι ένα χορτοφάγο μπορεί να τραφεί με ζωική πρωτεΐνη που δεν θα μπορούσε να προσλάβει διαφορετικά.
Συμπερασματικά λοιπόν θα λέγαμε ότι το φυτοφάγο δεν μπορεί από μόνο του να χωνέψει την κυτταρίνη περισσότερο από ότι ένα σαρκοφάγο ή ο άνθρωπος. Η διαφορά είναι ότι χρησιμοποιούν ένα τεράστιο στρατό από βακτήρια και άλλες μορφές ζωής που διασπούν την κυτταρίνη πριν από την πέψη. Μόλις τα βακτήρια αυτά ολοκληρώσουν την εργασία τους τότε το χορτοφάγο τρώει και τα βακτήρια προσλαμβάνοντας και ζωική πρωτεΐνη (και βιταμίνες Β12 BTW).
Έντερα:
Η εισερχόμενη χωνεμένη τροφή μέσα στο λεπτό έντερο θα παραμείνει αρκετά ώστε το λεπτό έντερο να απορροφήσει τις θρεπτικές ουσίες και το παχύ έντερο εν συνεχεία θα απορροφήσει τα υγρά. Όμως και μετά από αυτή την πολυεπεξεργασία το πεπτικό του χορτοφάγου είναι ένα σπάταλο πεπτικό διότι το 50% των θρεπτικών συστατικών αποβάλλεται χωρίς να απορροφηθεί.
Ανθρώπινο πεπτικό σύστημα
Το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα δεν έχει καμία ομοιότητα με εκείνη των φυτοφάγων. Στην πραγματικότητα το πεπτικό σύστημα του ανθρώπου είναι όμοιο με αυτό του σαρκοφάγου. Τα κοινά χαρακτηριστικά του είναι:
1. Τα σκυλιά και οι άνθρωποι έχουν κυνόδοντες.
2. Τα σκυλιά και οι άνθρωποι τρώνε ένα γεύμα, και στη συνέχεια μπορούν να μην φάνε για ώρες οι για μέρες μέχρι να ξαναπεινάσουν. (τα φυτοφάγα βρίσκονται συνεχώς σε διαδικασία αναζήτησης τροφής)
3. Για να μασήσουν χρησιμοποιούν τις μασέλες που τις κινούν πάνω κάτω για να κόψουν και να αλέσουν την τροφή.
4. Το μήκος του εντέρου η λειτουργία του στομάχου τα πεπτικά ένζυμα και η λειτουργία τους είναι σχεδόν πανομοιότυπα με αυτά του σαρκοφάγου. (Στα φυτοφάγα δεν έχουμε πέψη στο στομάχι - π.χ. κουνέλι, μη μηρυκαστικό- και στην αγελάδα, μηρυκαστικό η πέψη γίνεται μετά το τέταρτο στομάχι)
5. Το λεπτό έντερο, η σκωληκοειδής απόφυση (τυφλό) και το παχύ εντέρο έχουν τις ίδιες λειτουργίες στο ανθρώπινο και σαρκοφάγο πεπτικό σύστημα.
6. Και τα σαρκοφάγα και ο άνθρωπος δεν διαθέτουν τα χωνευτικά συστήματα του χορτοφάγου ούτε τα ίδια πεπτικά ένζυμα και βακτήρια για την διάσπαση της κυτταρίνης, αλλά ούτε μένει για μέρες η τροφή μέσα στο πεπτικό για να απορροφηθεί.
7. Το ανθρώπινο και το σαρκοφάγο πεπτικό σύστημα είναι σχεδιασμένο και εξοπλισμένο για να τρώνε κρέας. Είναι κατασκευασμένα και τα δύο για να διασπούν ζωικές πρωτεΐνες, λιπίδια και βιταμίνες, άμεσα από "ζωικές πηγές". (Τα φυτοφάγα εξ ορισμού δεν τρώνε άλλα ζώα, αλλά εξακολουθούν να χρειάζονται ζωικές πρωτεΐνες που λαμβάνουν από την θανάτωση και αφομοίωση των πολλών κιλών βακτηρίων που βρίσκονται μέσα στο πεπτικό του φυτοφάγου).
Η Ανθρώπινη πέψη δεν διασπά αποτελεσματικά τα φυτικά συστατικά. Ο άνθρωπος μπορεί να εξάγει και να αξιοποιήσει μερικώς τους υδατάνθρακες των φυτών αλλά δεν μπορεί να αφομοιώσει την κυτταρίνη. Αυτό οφείλεται στο ότι στο σάλιο του ανθρώπου περιέχεται αμυλάση που μπορεί να διασπάσει τους υδατάνθρακες, (όχι την κυτταρίνη). Αυτή είναι και η βασική διαφορά από το πεπτικό του σαρκοφάγου με το ανθρώπινο και γι αυτό ο άνθρωπος κατατάσσεται στα παμφάγα και ας έχει πεπτικό σύστημα σαρκοφάγου.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τρώει περισσότερο κρέας και λίπος που προέρχεται από ζώα και λιγότερο από υδατάνθρακες. (ιδιαίτερα εξευγενισμένους υδατάνθρακες και τα δημητριακά , ειδικά ολικής αλέσεως)
Ασφαλώς αυτό έρχεται σε αντίθεση με την τρέχουσα αποδεκτή διαιτητική θεωρία
Κάνοντας μια δεύτερη σκέψη πάνω στο θέμα διαπιστώνουμε ότι αυτή η θεωρεία περί ορθής διατροφής ξεπερνά τα 50 χρόνια που εφαρμόζεται στην Αμερική. Αν ήταν ορθή πρακτική θα έπρεπε να είναι οι υγιέστεροι στην γή. Το αποτέλεσμα είναι δυστυχώς το αντίθετο, έχουμε φτάσει στο σημείο οι Αμερικανοί να πάσχουν πλέον από χρόνια εκφυλιστική ασθένεια της παχυσαρκίας που φτάνει σε ποσοστό 66,7% και όλα αυτά εξαιτίας του τρέχοντος προτύπου διατροφής, χαμηλής περιεκτικότητας σε ζωικά λιπαρά και με πολλούς υδατάνθρακες. Ασφαλώς υπάρχουν και αυτοί που διαφωνούν με την παραπάνω προσέγγιση και επικεντρώνουν την διατροφή σε καλές πηγές πρωτεϊνών (ψάρια, κουνέλια, αγελάδες) και κακές πηγές (κατσίκια, αρνιά, χοιρινό), αλλά μάλλον έχει να κάνει με τις τηλεοπτικές διαφημίσεις.
Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν και με βάση τα παραπάνω γίνεται σαφής η διαφορά μεταξύ των διαφόρων πεπτικών συστημάτων και ειδικά αυτό του σαρκοφάγου που μας ενδιαφέρει άμεσα ώστε να γνωρίζουμε καλύτερα και να θρέψουμε σωστά τον σκύλο μας. Φυσικά ο σκύλος μας δεν είναι πλέον ένας άγριος θηρευτής αλλά ένα οικόσιτο και ένας φίλος και συγκάτοικος. Έτσι η δυσκολία να τον θρέψουμε αποκλειστικά με κρέας είναι αυξημένη και λόγω κόστους αλλά και αδυναμίας εύρεσης τις καλύτερης εκείνης "μερίδας" που όπως θα δούμε σε επόμενο άρθρο είναι καταλληλότερη για αυτόν. Έτσι είμαστε αναγκασμένοι εκ των πραγμάτων να τον τρέφουμε και με άλλες τροφές κατάλληλα επεξεργασμένες για να είναι περισσότερο αφομοιώσιμες από το πεπτικό του. Αυτό όμως που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι ο σκύλος μας και ιδιαίτερα ο Κρητικός Ιχνηλάτης είναι ένα υπερσαρκοφάγο ζώο και κατά συνέπεια οι ανάγκες του σε ζωικές πρωτεΐνες και λίπη είναι αυξημένες και απολύτως απαραίτητες, για την σωστή ανάπτυξη και διατροφή του.
